بررسی قابلیت تجمع فلزات سرب و نیکل در ریشه و برگ اجتماعات دست‌کاشت درختان حرا (Avicennia marina) در بندر امام

جنگل‏های مانگرو جزء اکوسیستم‌های جنگلی مستقر در اراضی کم‌شیب دانه‌ریز ساحلی گرمسیر و نیمه‏گرمسیرند. این اکوسیستم به‌دلیل وجود شرایط اکسیداسیون و احیا، آب‏گرفتگی دوره‏ای توسط جریان جزر و مد و محتویات بالای رس و مواد آلی، نقش مهمی در حذف فلزات و آلاینده‏های آلی از آب در اکوسیستم‏های ساحلی دارد و می‏تواند به‌منزلۀ منبعی برای ذخیرۀ فلزات عمل کند. با توجه به توسعۀ مراکز صنعتی در جنوب ایران، به‌منظور بهره‏مندی از خدمات این اکوسیستم و نقش این جنگل‏ها در به دام انداختن آلاینده‏ها و حذف آن‌ها از ستون آبی، با بررسی شرایط مورد نیاز برای رشد و توسعۀ این درختان، اقدام به کاشت آن‌ها در برخی مناطق ساحلی جنوب ایران ازجمله بندر امام در دورترین‌ نقطۀ شمال‏غربی خلیج‌فارس شده است. به‏منظور اندازه‏گیری فلزات سرب و نیکل در این اکوسیستم، 36 ایستگاه تصادفی انتخاب شد و نمونه‏برداری از رسوب، ریشه و برگ این درختان در اردیبهشت 1391 انجام گرفت. نتایج نشان داد میانگین غلظت فلز سرب در رسوب 71/19، ‏در برگ 95/5 و در ریشه 18/1 میکروگرم بر گرم و غلظت فلز نیکل نیز به‌ترتیب 8/77، 92/36 و 94/11 میکروگرم بر گرم است. علاوه بر این همبستگی آماری بالا و درخور توجهی بین فلزات تجمع‌یافته در رسوبات، ریشه و برگ مشاهده شد. یافته‌ها نشان داد میزان انتقال فلز سرب از رسوب به ریشه بیشتر از برگ است به‌طوری‌که میزان انتقال این فلز به ریشه 29/0 برابر رسوبات و در برگ 05/0 برابر رسوبات مشاهده شد. میزان انتقال فلز نیکل نیز به ریشه 74/0 برابر رسوب و در برگ 15/0 رسوب مشاهده شد.